kutubhona

йўл тутган бўлсангиз, ўшандай йўл тутинглар».8 Бу ердаги аҳли китоблардан мурод яҳудлар ва насоролардир. Булардан бошқа далиллар ҳам кўп.

5. Никоҳ ҳаром қилинганидан истисно қилинганлар аҳли китобларнинг покиза аёлларидир. Бу ердаги покиза сўзига диққат қилайлик. Айрим мусулмонлар шарқу ғарбдаги кофирларнинг юртларига борадилар-да, у ердаги аҳли китоб аёлларнинг покиза ёки покиза эмаслигига эътибор бермасдан, уларга уйланиб олаверадилар. Уларнинг бу ишлари шаръий ҳукмга зиддир. Чунки шахсий эркинлик ҳукм сурадиган, зино одатий ҳол ҳисобланадиган у юртларда жуда эҳтиёт бўлмоқ лозим. Мусулмон ёшларимиз бунга алоҳида эътибор беришлари керак. Агар аҳли китоблардан покиза аёлни топсалар, уларга уйланишлари ҳалол. Агар покизасини топа олмасалар, уйланмасликлари лозим. Токи, шаръий ҳукмларга амал қилинсин. Токи, насаб бузилмасин. Токи, кулфатлар, фожеалар юз бермасин.

Ибн Атийя ривоят қилишича, Ҳузайфа ибн Ямон бир китобийяга уйланди. Умар уларни ажраштириб юбормоқчи бўлди. Шунда Ҳузайфа, эй мўминлар амири, бу ишимни ҳаром, деб биласизмики, мен уни қўйиб юборсам, деди. Бунга жавобан Умар, йўқ, ҳаром деб билмайман, лекин мен уларнинг фоҳишаларига илакишиб қолишинглардан қўрқаман, деди.

Ибн Аббосдан ҳам худди шундай ривоят қилинган. Яъни, Умар р.а. покиза бўлмаслиги эҳтимоли борлигини эътиборга олиб, шу ишни ёқтирмаган. Эҳтимол биланки, бу ишни улуғ саҳобий ёқтирмаган экан, бугунги кундаги кофирларнинг юртларида бу нарса аниқ кўриниб турган бўлса, қандоқ бўларкин?
Ибн Жарир чиқарган бошқа бир ривоятда у бир яҳудий аёлга уйланган. Шунда Умар унга мактуб йўллаб, қўйиб юбор, деган. У ҳам хат орқали, бу ишни ҳаром, деб биласизмики, мен уни қўйиб юборсам, деган. Умар унга, йўқ, мен бу ишни ҳаром деб билмайман, лекин мен мўминалардан юз ўгириб кетиб қолишинглардан қўрқаман, деган.

Умар р.а. бу ишни одамлар муслималардан юз ўгириб кетиб қолишларидан хавфсираб ёқтирмаган. Шундан кўриниб турибдики, мусулмон йигит китобийяга уйланмоқчи бўлса, олдин унинг покизалигига, зино қилмаганлигига ишонч ҳосил қилиб олсин. Агар бирон бир ёмон нарсани сезгудек бўлса, унга уйланиши мутлақо

(8) Муватто: 544. Табаронийнинг Мўъжамул Кабир китоби: 19/437. Байҳақий: 9/189. Ибн Аби Шайба: 3/224, 12/243. Абдурраззоқ: 10025.